ဆင်ဆာနှင့် ကျားမ မညီမျှမှု အခက်အခဲများကြားမှ ဥဇဘက်ကစ္စတန် အမျိုးသမီး အနုပညာရှင် အူမီဒါ အခ်မီဒိုဗာ

အပျိုစင်ဖြစ်ရခြင်း၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများ ^[1] ရုပ်ရှင်သည် ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးခဲ့ရာ အာရှအလယ်ပိုင်းဒေသ ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံမှ အမျိုးသမီးတို့၏ အရေးများတင်မကပဲ ကမ္ဘာအနှံ့အပြားမှ အမျိုးသမီးအရေးများကိုပါ မီးမောင်းထိုးပြနေသကဲ့သို့ ရှိသည်ဟု များစွာသောလူတို့က ဆိုကြသည်။

အမျိုးသမီး မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်နှင့် ဓါတ်ပုံရိုက်ကူးသူ အူမီဒါ အခ်မီဒိုဗာ သည် သူမကိုယ်သူ အာရှဒေသရှိ ဖိနှိပ်မှုအများဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် နေထိုင်နေသော ဆန့်ကျင်ရေးသမား တစ်ယောက်ဟု ခေါ်ဆိုခြင်းထက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၂၀ တိုင်အောင် အူမီဒါ အခ်မီဒိုဗာ ဟူသော နာမည်တစ်လုံးဖြင့် အောင်မြင်ကျော်ကြားနေသော အနုပညာသမားတစ်ယောက်အဖြစ် ဖော်ပြရသည်ကို ပို၍နှစ်သက်သည်။

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုမှ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သော လူဦးရေ သန်း (၃၀) မျှရှိသည့် ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်သော ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံရှိ ယနေ့ခေတ်ကာလတွင် ရုပ်ရှင်နှင့် ဓါတ်ပုံရိုက်ကူးခြင်း လောကတွင်ရှိသော အနည်းငယ်မျှသော အမျိုးသမီးများထဲတွင် အူမီဒါသည် တစ်ယောက် အပါအဝင်ဖြစ်သည်။

၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် ရုရှားနိုင်ငံရှိ ရုပ်ရှင်ပညာကျောင်းတွင် တက်ရောက်အောင်မြင်ပြီးချိန်မှစ၍ သူမ၏ ရှည်လျှားပြီး ပြဿနာများ တဖြည်းဖြည်း တိုးများလာစေနိုင်သည့် အနုပညာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုကို စတင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် သူမကို ရာဇ၀တ်မှုဖြင့်တရားစွဲဆိုလို့ရစေမည့် မှတ်တမ်းရုပ်ရှင် နှစ်ကားနှင့် ဓါတ်ပုံစာအုပ်တစ်အုပ်ထွက်ရှိပြီးချိန်မှစ၍ အူမီဒါတစ်ယောက် ဥဇဘက်အစိုးရနှင့် ပြဿနာများ စတင်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

၂၀၁၀ အစောပိုင်းတွင် ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ ပုဒ်မ ၁၃၉ – နိုင်ငံတော်ကို အကြည်အညိုပျက်စေမှု – နှင့် ပုဒ်မ ၁၄၀ – မထီမဲ့မြင်ပြုမှု – တို့ဖြင့် တရားစွဲဆို ခံခဲ့ရသည်။ သူမနှင့် သူမ၏ အမျိုးသားလည်းဖြစ်၊ ပူးတွဲဖန်တီးသူလည်းဖြစ်သော အိုလက် ကာပေါ့ဗ် တို့သည် ဥဇဘက်ပြည်သူတို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် တန်ဖိုးထားမှုများကို ရှုံ့ချခဲ့ပြီး လူငယ်တို့၏ စာရိတ္တနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအခြေအနေများကို ထိခိုက်နိုင်သည့် အဆိုးဘက်လားသော သတင်းအချက်အလက်များကိုသာ တင်ပြခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ စစ်ကြောရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဝေဖန်ခဲ့သည်။

ထိုကော်မရှင်မှ အူမီဒါအား နိုင်ငံတော် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို လေးစားမှုမရှိ၊ အကြည်အညိုပျက်စေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

၂၀၁၀ခုနှစ် ဖေဖော်၀ါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် အူမီဒါအား ထောင်ဒါဏ် (၆)လ သို့မဟုတ် အလုပ်ကြမ်းစခန်းတွင် နှစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အထိ ကျခံစေရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ ချက်ချင်းဆိုသလိုပင် ပဲရစ်မြို့နှင့် မော်စကိုမြို့တို့တွင် အဆိုပါ ပြစ်ဒါဏ်ကို ဆန့်ကျင်သော လှုပ်ရှားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

သြဂုတ်လကုန်ပိုင်း အူဘစ်ကစ်စတန် လွတ်လပ်ရေးနေ့တွင် သူမကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးခဲ့သော်လည်း အူမီဒါ၏ ဘဝမှာ အေးချမ်းမှုနှင့် ​ဝေးနေပါသေးသည်။ မကြာသေးမီ အချိန်ကမှ သူမ၏ အမျိုးသားသည် ယမန်နှစ်က ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော “မေဒန်” လှုပ်ရှားမှုတွင် လက်မှတ်ရေးထိုး သဘောထားတောင်းဆိုမှု တစ်ခု၌ ပါဝင်ကူညီမှုဖြင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန် ရုပ်ရှင်ပြတိုက်၏ ဒါရိုက်တာရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်းခံခဲ့ရသည်။

ကမ္ဘာ့အသံမှ သူမနှင့်တွေ့ဆုံ၍ ရှေးရိုးဆန်လှသော အူဘစ်ကစ်စတန်၏ အမြင်များအကြားတွင် သူမရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသော အနုပညာနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အခက်အခဲများကို မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): “အပျိုစင်ဖြစ်ရခြင်း၏ ၀န်ထုပ်၀န်ပိုးများ” ကို ရိုက်ကူးဖို့ ဘယ်လိုစိတ်ကူးရခဲ့တာပါလဲ။ ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးနေစဉ်တွင်းမှာကော ဘာတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါသေးလဲ။

Идея создания фильма о том как в мусульманских странах проверяют на девственность, была у меня давно.
Даже не столько проверка столько жертвы. В то время , почти 10 лет назад люди не боялись говорить свое мнение, сьемки шли спокойно. Но режиссер Олег Карпов тогда не хотел писать фамилии людей кто говрил в фильме. Потом мы поняли, что он сделал правильно.

အူမီဒါ အခ်မီဒိုဗာ : မွတ်စလင် နိုင်ငံတွေမှာ (အမျိုးသမီးများ၏) အပျိုစင်ဖြစ်ခြင်းကို ဘယ်လိုသတ်မှတ်ဆုံးဖြတ်ကြသလဲဆိုတာနဲ့ ပါတ်သက်ပြီး ဇာတ်ကားတစ်ကားရိုက်ကူးဖို့ စိတ်ကူးရှိခဲ့တာကတော့ ကြာပါပြီ။

ဒီရုပ်ရှင်ဟာဆိုရင် ကိုယ့်ကိုကိုယ် စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းဆိုတာနှင့် ပက်သက်တဲ့ အကြောင်းမဟုတ်ပါဘူး၊ မိရိုးဖလာဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကြောင့် သားကောင်ဖြစ်သွားရတဲ့ လူတွေရဲ့အကြောင်းကို ရိုက်ကူးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်၊ ဒီရုပ်ရှင်ကားကို စရိုက်ကူးတဲ့အချိန်တုန်းက လူတွေကသူတို့ကိုယ်သူတို့ ဖော်ထုတ်ပြသဖို့ ဝန်မလေးခဲ့ကြပဲနဲ့ ရိုက်ကူးရေးလုပ်ရတာဟာဆိုရင် ငြိမ်သက်ချောမွေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အိုလက်ကတော့ ရုပ်ရှင်ထဲမှာစကားပြောခဲ့တဲ့သူတွေရဲ့ အမည်ကို မပါစေချင်ခဲ့ဘူးလေ။ (စာရေးသူမှတ်စု – ရုပ်ရှင်ဒုတိယပိုင်းတွင် ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးသူများမှ အမည်မဖော်လိုသူများကို ရှေးရိုးစွဲဝါဒီနှင့် လူမှုရေးရာ အသရေဖျက်ခြင်းနှင့်ပက်သက်သော အချင်းအရာများအကြောင်းကို ဆွေးနွေးမေးမြန်းထားပါသည်။)

နောက်ပိုင်းမှ သဘောပေါက်လာတာကတော့ သူအဲ့လိုလုပ်လိုက်တာ မှန်သွားတယ်လို့ပေါ့။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): အဲ့တုန်းကသူတွေသာ အမည်မဖော်လိုသူအနေနဲ့ ဆွေးနွေးတာမျိုးမလုပ်ခဲ့ဘူးဆိုရင် ဘာတွေများဖြစ်လာနိုင်ပါလဲ။

В любом случае, это хорошо, что было анонимно.

အူမီဒါ : သူတို့ကို အမည်မဖော်လိုသူအဖြစ်နဲ့ ထားလိုက်တာ ကောင်းသွားတယ်။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): ဘယ်ဒေသတွေမှာသွားပြီး ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးခဲ့တာပါလဲ။ ဥဇဘက်ကစ္စတန် ကျေးလက်ဒေသတွေကို သွားခဲ့တဲ့ ခရီးစဉ်အကြောင်းတွေကို ပြောပြပေးနိုင်မလား။

UA: Я всегда много снимаю народные обряды и ритуалы. В фильме использованы эпизоды из свадеб, которые снимались в основном Ташкентской области в регионе, где я родилась. Свадьбы здесь больше как фон и не имеют отношения к реальным героям. Кроме того как в начале фильма история
рассказывает реальный человек-женщина, мать девушки, которая подвергалась проверке и потом ее выгнали.Есть интересный эпизод, где я наблюдала в Андижане за купающимся детьми, где одна девочка долго не может прыгнуть с моста на воду. Это получилось как образ. Женщины, которые продают головные уборы, это снято в Самарканде. Поверка на девственность не факт, что это происходить только в деревнях. В фильме есть две простые женщины, которые говорят об этом, одна из них, живет в отдаленном регионе в одной из южных областей Узбекистана, она говорить, что такого обычая проверять на
девтсвенность у них нет. На самом деле, в ряде кишлаков нет такого обычая. Так что, проверка это не факт, что именно в кишлаках.Люди могут сделать вполне цивилизованную свадьбу, очень похожую на европейскую и при этом обязательно устроить проверку на девственность.

အူမီဒါ : ရှေးရိုးရာဓလေ့တွေအကြောင်းကို ကျွန်မအမြဲတမ်း ဓါတ်ပုံရိုက်ကူးနေခဲ့တာပါ။ ရုပ်ရှင်ထဲမှာပါတဲ့ မင်္ဂလာဆောင်တဲ့အပိုင်းတွေကို ကျွန်မရဲ့ဇာတိမြေ တာ့ရှ်ခန့် ဒေသမှာ အများဆုံး ရိုက်ကူးခဲ့တာပါ။

ရုပ်ရှင်ထဲမှာပါတဲ့ လက်ထပ်ပွဲတွေက နောက်ခံမှာသာပါတာပါ။ ရုပ်ရှင်ထဲက ဇာတ်ကောင်တွေနဲ့ ဘာမှာ မဆိုင်ပါဘူး။ ရုပ်ရှင်အစမှာ ဖြစ်ရပ်မှန် မိန်းကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ အမေစကားပြောနေတာကို ကြားနိုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီမိန်းကလေးက အစစ်ဆေးခံရပြီးနောက် သတို့သားဘက်က အမျိုးတွေက သူ့ကို ငြင်းပယ်လိုက်တာပါ။

အန်ဒီဂျန်ဒေသကိုသွားပြီး ကလေးတွေ ရေဘယ်လိုချိုးကြသလဲဆိုတာကို လေ့လာစောင့်ကြည့်တုန်းက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ အချိန်တစ်ချိန်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ရေထဲကို တံတားပေါ်ကနေခုန်ချဖို့ကို မခုန်ချချင်တဲ့မိန်းကလေးတစ်ယောက်ကို တွေ့ခဲ့ရတယ်။ ဒီပုံကို ကျွန်မတို့က ဥပစာအနေနဲ့ ယူလိုက်ပါတယ်။

အပျိုစင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် သတ်မှတ်ဆုံးဖြတ်မှုတွေဟာ ကျေးရွာငယ်လေးတွေမှာသာ ရှိတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ရုပ်ရှင်ထဲမှာဆိုရင် သာမာန်အမျိုးသမီးနှစ်ယောက် အဲ့အကြောင်းနဲ့ပါတ်သက်ပြီး ပြောဆိုဆွေးနွေးထားတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ထဲကတစ်ယောက်ဟာဆိုရင် ဥဇဘက်ကစ္စတန် တောင်ပိုင်း ကျေးလက်ဒေသကဖြစ်ပြီး အပျိုစင်ဖြစ်မဖြစ်ကို စစ်ဆေးတဲ့ထုံးစံ သူမတို့ဆီမှာ မရှိဘူးလို့ဆိုထားပါတယ်။

အမှန်တကယ်ပဲ တချို့ ကစ်ရှ်လတ်စီ (ရွာငယ်လေးများ) မှာဆိုရင် အဲ့ဒီလို ထုံးစံ လုံးဝမရှိပါဘူး။ အဲ့ဒါကြောင့် ဒီလိုစစ်ဆေးတာတွေဟာ ကစ်ရှ်လတ်စီ နဲ့ပဲဆိုင်တဲ့ အဖြစ်တွေ မဟုတ်ပါဘူး။ လူတွေက မင်္ဂလာဆောင်ကို ဥရောပဆန်ဆန် ခေတ်မှီစွာနဲ့ ဆောင်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ သူတို့က တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အပျိုစစ်မစစ်ကို စစ်ဆေးနေတာတွေကို စီစဉ်နေကြသေးတာပဲ။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): စစ်ကြောရေးအဖွဲ့က ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက အူမီဒါရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ အူဘစ်ကစ်စတန်နိုင်ငံကို အဆိုးအမြင်ဘက်က တင်ပြခဲ့သလိုရှိပြီးတော့ နိုင်ငံရဲ့ ၀ိညာဉ်ရေးရာ တန်ဖိုးထားမှုတွေကိုလည်း သေးသိမ်စေခဲ့တယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်နော်။ ဒီစစ်ကြောရေးအဖွဲ့က သဘောမကျခဲ့တဲ့အချက်တွေက ဘာတွေများဖြစ်မယ်လို့ ထင်ပါလဲ။

Так называемая “экспертная комиссия” ничего не делает самостоятельно. Есть группа людей, которые “выполняют” “заказ” . Официально у нас нет цензуры, но когда если что-то не нравится есть такие “комиссия” и
УЗАСИ(Узбекское агентство информации) агентство это “получает” “заказ”
и проводить мониторинг. “Эксперты” эти “карманные”, когда нужно их
“вытаскивают”. Уголовное дело-не они возбуждают.

အူမီဒါ : ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ကော်မရှင် ဆိုတဲ့အဖွဲ့က သူတို့ဘာသာသူတို့ ဘာမှမလုပ်နိုင်ပါဘူး။ ပေးထားတဲ့အမိန့်တွေအတိုင်း လိုက်လုပ်နေကြတဲ့ လူတစ်စုသာသာပါ။
ပြောရရင် ကျွန်မတို့မှာ တရားဝင် ဆင်ဆာဖြတ်တယ်ဆိုတာမျိုး လုံးဝမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုခုကို ခွင့်မပြုနိုင်ဘူးဆိုရင် ကော်မရှင်တွေနဲ့ ဥဇဘက်သတင်းဌာနတွေဆီ အမိန့်ရောက်လာပြီး စတင် ကြပ်မတ်စစ်ဆေး ရတော့တာပဲ။
အဲ့ဒီ “အိတ်ဆောင်ကျွမ်းကျင်သူတွေ” ကို လိုအပ်ရင် လိုအပ်သလို ထုတ်သုံးနေကြတာပါပဲ။ ရာဇဝတ်မှုကို သူတို့ကစခဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): နေ့တိုင်းကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြဿနာတွေကနေ ဘာကများ အူမီဒါနဲ့ အူမီဒါရဲ့ခင်ပွန်းကို သက်သာရာရစေတာလဲ။ ကိုယ့်ရဲ့နေ့စဉ်ဘ၀ကို ထိန်းချုပ်မှုတွေ၊ စောင့်ကြပ်မှုတွေအောက်မှာ ဖြတ်သန်းနေရတယ်လို့များ ခံစားရပါသလား။

К сожалению, мы сейчас мало делаем фильмы, у моего мужа отобрали его киноклуб “Музей кино”, мешали, когда он проводил фестивали видеоарта за свои же деньги. Какой еще контроль, когда у моего мужа отобрали все! Особенно после узбекского “майдана”, когда мы, группа людей пришли в посольство Украины в Ташкенте с петицией. Потом фотографировались у памятника Тараса Шевченко в Ташкенте. Мой муж подписал петицию, но не был у посольства. Были я и мой сын. Но “там” решили, что нужно наказать моего мужа, отобрали у него последнее…Мы не можем здесь показывать свое творчество, куда еще хуже.

အူမီဒါ: ကံမကောင်းစွာနဲ့ပဲ ကျွန်မတို့ ရုပ်ရှင်တွေအများကြီး မရိုက်နိုင်တော့ဘူးပေါ့။ ကျွန်မခင်ပွန်းရဲ့ ရုပ်ရှင်ပြတိုက်အသင်းကို သူတို့ ဖယ်ရှားလိုက်ကြတယ်။ သူ့ကိုယ်ပိုင် ပိုက်ဆံနဲ့ ဗီဒီယို အနုပညာပွဲတော်တွေ ကျင်းပတော့လည်း သူ့ကိုအနှောင့်အယှက်ပေးတာမျိုး လုပ်ကြတယ်။ ကျွန်မရဲ့ခင်ပွန်းဆီကနေ သူတို့အရာအားလုံး သိမ်းသွားမှတော့ ဒီထက်ပိုထိန်းချုပ်တာ ဘာရှိဦးမလဲ။

အထူးသဖြင့် “ဥဇဘက် အမျိုးသမီး” (Uzbek Maidan) လှုပ်ရှားမှုအပြီး ကျွန်မတို့ လူတစ်စု တာ့ရှ်ခန့်မှာရှိတဲ့ ယူကရိန်းသံရုံးကိုသွားပြီး (ယူကရိန်း ဆန္ဒပြသူတွေကို ထောက်ခံတဲ့အနေနဲ့) လက်မှတ်ရေးထိုး သဘောထားထုတ်ဖော်ထားတဲ့စာကို ယူသွားတုန်းကပေါ့… ကျွန်မတို့ တာ့ရှ်ခန့်မှာရှိတဲ့ (စကားပြောကောင်းသူ ယူကရိန်းလူမျိုး) တာရာ ရှက်ဗ်ချန်ကို အထိမ်းအမှတ်ရုပ်တုနားမှာ ကိုယ့်ပုံကိုယ် ရိုက်ခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်မခင်ပွန်းက လက်မှတ်ရေးထိုး သဘောထားထုတ်ဖော်တဲ့စာမှာ လက်မှတ်ထိုးခဲ့ပေမယ့် သံရုံးကိုတော့ လိုက်မလာခဲ့ဘူး။ ကျွန်မရဲ့သားက အဖော်အဖြစ်လိုက်ပေးခဲ့တာပါ။

သို့ပေမယ့်လည်း ကျွန်မခင်ပွန်းကိုပါ အပြစ်ပေးရမယ်လို့ သူတို့ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြပြီး သူ့ဆီက အရာအားလုံးကို သိမ်းသွားတော့ပါပဲ။ ကျွန်မတို့လုပ်ထားတာလေးတွေကို ဒီမှာပြလို့မရတော့ဘူး… အဲ့ဒါထက်ဆိုးတာဘာများရှိသေးလဲ။ ကျွန်မတို့ အိမ်ပြတင်းပေါက်နားမှာ နေ့နေ့ညည လာထိုင်မနေတာကလွဲပြီး သူတို့က ကျွန်မတို့ကို လုံးဝထိန်းချုပ်ထားတယ်လေ…

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ ကိုယ်ဟာရေပန်းစားတယ်လို့ ထင်ပါသလား။

Я в своей стране была известна прежде всего как первая женщина фото-кино документалист, первая женщина кто получил профессиональное
образование в Москве(ВГИК) . До того как открыли на меня уголовное
дело , много раз выступала по узбекскому телевидению. Получали призы
даже в Узбекистане-) . Сейчас известна на Родине как художник-диссидент-) Большинсто людей кто был в хороших отношениях со мной боятся общаться-) Особенно после узбекского “майдана”.

အူမီဒါ : နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဓါတ်ပုံဆရာအဖြစ် ကျွန်မကို လူတွေ အစကတည်းက သိကြပါတယ်။ မော်စကိုကနေ ပညာကောင်းစွာသင်ယူလာခဲ့တဲ့ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီး ဓါတ်ပုံနဲ့ ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးသူ အနေနဲ့ပေါ့။

သူတို့က ကျွန်မကို ရာဇဝတ်မှုနဲ့ တရားမစွဲခင်တုန်းက ဥဇဘက်ရုပ်သံတွေမှာ ကျွန်မ မကြာခဏ ပါခဲ့ပါတယ်။ အူဘစ်ကစ်စတန်မှာလည်း ဆုတွေအများကြီးရခဲ့တယ်။ အခုတော့ မိခင်နိုင်ငံမှာ ကျွန်မကို ဆန့်ကျင်ရေး အနုပညာသမား တစ်ယောက်အနေနဲ့ သိကြတယ်။

ကျွန်မနဲ့ ရင်းရင်းနှီးနှီး ခင်မင်ခဲ့တဲ့ လူအများစုက အခုဆိုရင် ကျွန်မနဲ့ အဆက်အသွယ်လုပ်ရမှာ ကြောက်ကြတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ “ဥဇဘက် မေဒန်” ကိစ္စဖြစ်ပြီးနောက်မှာပေါ့။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံကို ခေတ်နဲ့မညီတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံပုံစံမျိုး ပေါက်အောင် ခိုင်းနှိုင်းထားတယ်လို့ အူမီဒါကို စွပ်စွဲထားကြတယ်နော်။ အဲ့လို စွပ်စွဲချက်တွေအပေါ် အူမီဒါအနေနဲ့ ဘယ်လို တုံ့ပြန်ချင်ပါသလဲ။

Коротко- это у людей , которые возбудили уголовное дело против моего творчества-мозги средневековые!

အူမီဒါ : အတိုချုံးပြောရရင်တော့ ကျွန်မကို ရာဇ၀တ်မှုနဲ့ တရားစွဲဖို့ စတင်ကြံရွယ်ခဲ့တဲ့လူတွေမှာသာ ခေတ်နောက်ကျတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ ရှိနေတာပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV): ဥဇဘက်ကစ္စတန်မှာ အူမီဒါလိုမျိုး တီထွင်ဖန်တီးနိုင်သူ အသိုင်းအဝိုင်းက ဘယ်လောက် ကြီးကြီးမားမား ရှိမလဲ။ သူတို့အနေနဲ့ကော သူတို့ရဲ့အမြင်တွေကို ဘယ်လို ထုတ်ဖော်ပြသကြသလဲ။

В реальном Узбекистане я уже не вхожу ни в какую общность после того как Президент Академии Художеств Узбекистана приказал убрать часть работ моих учеников, потом узбекский “майдан” и большинство моего фотоклуба “отвернулись” от меня , я окончательно поняла, что паутина
страха сильно окутала людей и работать или общаться с такими людьми нет =смысла. Мне с коллегами здесь неинтересно и не вижу никакого развития. Есть очень
маленькое количество людей с кем общаюсь, но они “погоду” не делают.

Слава Богу! Есть интернет, социальные сети, группы, Мы с мужем сотрудничаем с художниками из Кыргызстана и Казахстана. Участвуем на разных фестивалях вне Узбекистана.

အူမီဒါ: ကျွန်မကျောင်းသားတွေရဲ့ ကြိုးစားအားထုတ်ထားသမျှတွေကို အနုပညာအကယ်ဒမီ ဥက္ကဌက ဖယ်ရှားပစ်ပြီးတဲ့တဲ့နောက်မှာတော့ ဥဇဘက်ကစ္စတန်မှာ ကျွန်မက ဘယ်အသိုင်းအဝိုင်းမှာမှ မပါတော့ဘူးပေါ့။

“ဥဇဘက် မေဒန်” အပြီးမှာ ကျွန်မရဲ့ ဓါတ်ပုံအသင်းက လူတော်တော်များများက ကျွန်မနဲ့ အတိုက်အခံဖြစ်လာတဲ့နောက်မှာ ကျွန်မသဘောပေါက်လာတာက ဒီအကြောက်တရားဆိုတဲ့ အရှုပ်အထွေးအကြားမှာ လူတွေချည်နှောင်ထား ခံနေရသရွေ့ ဒီလိုလူတွေနဲ့ အလုပ်တွဲလုပ်ဖို့၊ အဆက်အဆံလုပ်ဖို့ဆိုတာ ဘာမှ အဓိပ္ပါယ်မရှိတော့ဘူး ဆိုတာကိုပါပဲ။

ဒီကလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ရတာ ဘယ်လိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကိုမှ မျှော်မှန်းလို့မရသလို ကျွန်မအတွက် စိတ်ဝင်စားဖို့ မကောင်းတော့ဘူး။ ကျွန်မဆက်သွယ်ဖြစ်တဲ့ သူအနည်းငယ်တော့ရှိတယ် ဒါပေမယ့် သူတို့က ခေတ်ကာလအပေါ်မှာ မလွှမ်းမိုး နိုင်ကြတော့ဘူးလေ။

အင်တာနက်၊ လူမှုကွန်ယက်၊ အသင်းအဖွဲ့ ဆိုတဲ့ အရာတွေရှိနေတာကိုပဲ ကျေးဇူးတင်ရမှာပဲ။ ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မခင်ပွန်းတို့ ကာဂျစ်စတန်နဲ့ ကာဇာစတန် နိုင်ငံတွေက အနုပညာသမားတွေနဲ့ လက်တွဲအလုပ်လုပ်တယ်။ ဥဇဘက်ကစ္စတန်ပြင်ပမှာ ပြုလုပ်တဲ့ ပွဲမျိုးစုံတွေမှာ ကျွန်မတို့ ပါဝင်ကြတယ်။

ကမ္ဘာ့အသံ (GV) : တခြားနိုင်ငံတစ်ခုခုမှာ သွားရောက်အခြချဖို့ စဉ်းစားခဲ့ဖူးလား။ စဉ်းစားခဲ့ဖူးတယ်ဆိုရင် ဘာလို့ ဒီမှာ ဆက်နေနေသေးတာလဲ။

Об эмиграции никогда не думала. и не думаю, но не Дай Бог, будет очень опасно жить здесь(угроза жизни моих родных) конечно нужноэмигрировать. Но я оптимист, очень надеюсь, ч то в моей стране будет Мир!

အူမီဒါ : တခြားနေရာမှာ သွားအခြေချဖို့ ကျွန်မ တစ်ခါမှ မစဉ်းစားဖူးပါဘူး။ အစီအစဉ်လည်း ရှိမထားဘူး၊ သို့ပေမယ့် ဒီမှာဆက်နေလို့ အန္တရာယ် အရမ်း များလာမယ်ဆိုရင်တော့ (ကျွန်မမိသားစုရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်လာမယ်ဆိုရင်တော့) အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ပြောင်းရွှေ့ရမှာ အသေအချာပဲပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မက အကောင်းမြင်ဝါဒီသမားလေ၊ အဲ့တော့ ကျွန်မရဲ့တိုင်းပြည်ကြီး ငြိမ်းချမ်း သာယာလာလိမ့်မယ်လို့ အများကြီးမျှော်လင့်ပါတယ်။